Πως θα περιγράφατε τον εαυτό σας;
Μια Αμερικανίδα συνάδελφος πρόσφατα μου έδωσε το υποκοριστικό “Tech Queen” και αυτό γιατί πιστεύω έχω ανήσυχο πνεύμα, λατρεύω την εξερεύνηση νέων ιδεών (γύρω από τη ρομποτική, το IoT, το Blockchain για μια αποκεντρωμένη οικονομία) αλλά και την εξερεύνηση του φυσικού μας κόσμου, είτε κάνοντας ιστιοπλοΐα/κανό στη θάλασσα, είτε κάνοντας πεζοπορία στο βουνό, είτε με ηλεκτρικό σκούτερ η ποδήλατο σε πόλεις και χωριά άλλων χωρών ή της πατρίδας μας αλλά και δημιουργώντας με τη μουσική, η με το φωτογραφικό μου φακό. Γενικά, θεωρώ είμαι θετικός άνθρωπος, μάλλον επίμονη, υπομονετική και μου αρέσει να προσφέρω στο κοινωνικό σύνολο και τους αγαπημένους μου με όποιο τρόπο μπορώ.
Ποιό θεωρείτε το μεγαλύτερο επίτευγμά σας;
Νομίζω το μεγαλύτερο κατόρθωμα μου μέχρι σήμερα είναι η ανάπτυξη και διατήρηση μιας αγαπημένης και στενά δεμένης οικογένειας, ταυτόχρονα με την παράλληλη εξέλιξη μου στον επαγγελματικό μου χώρο.
Είστε μία γυναίκα καριέρας – αυτό ήταν μία απόφαση που την πήρατε από νωρίς ή προέκυψε μετά τα πρώτα χρόνια εργασίας;
Δεν σκέφτηκα ποτέ στη ζωή μου ότι θα χτίσω καριέρα, απλά προχωρούσα ένα βήμα τη φορά και εξελισσόμουν κάνοντας πάντα αυτό που αγαπούσα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Όταν ξεκινήσατε την καριέρα σας, αντιμετωπίσατε διακρίσεις λόγω φύλου; Βιώσατε εμπόδια επειδή είσαστε γυναίκα; Αν ναι, πως ξεπεράστηκαν; Βλέπετε να έχει αλλάξει η κατάσταση όσο περνούν τα χρόνια;
Τα πρώτα χρόνια, ασχολήθηκα στο χώρο της επιστήμης της πληροφορίας και της συμβουλευτικής και θυμάμαι να βρίσκομαι σε αίθουσες συμβουλίων με μια συντριπτική πλειονότητα ανδρών που συνήθιζαν να καπνίζουν, να έχουν σεξιστικό χιούμορ και εγώ μια μοναχική, χαμηλή φωνή. Όσο για εμπόδια, αρκετά. Θυμάμαι, ενώ βρισκόμουν σε άδεια λοχείας, να μου ζητούν να γυρίσω νωρίτερα στην εργασία μου και ακόμα διατηρώ στη μνήμη μου την επιστροφή μετά από 10-12 ώρες εργασίας στο σπίτι μου, για να θηλάσω το γιό μου να κοιμηθεί το βράδυ. Ας είναι καλά ο σύζυγός μου, ο οποίος πραγματικά μοιράζεται την ζωή του με μένα και με στηρίζει με κάθε τρόπο, αλλά και οι γονείς μας, που μας στηρίζαν και μας στηρίζουν όποτε έχουμε ανάγκη τη βοήθειά τους.
Σιγά σιγά με τα χρόνια, όλο και περισσότερες γυναίκες συναντούσα στο δρόμο μου και όλο περισσότερη αυτοπεποίθηση αποκτούσα ώστε να εκφράζω την άποψή μου με τρόπο που θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή. Στην Ελλάδα που εξελίσσεται, θεωρώ ότι οι Έλληνες επιχειρηματίες σέβονται τις Ελληνίδες επαγγελματίες, αλλά παράλληλα πιθανόν τις φοβούνται, γιατί δεν κάνουν εκπτώσεις στα πιστεύω τους και για να συμβιβαστούν με μια απόφαση θα πρέπει να έχουν λύσεις που ηθικά είναι αποδεκτές για το κοινό καλό; και πολλές φορές δεν τις προτιμούν, γιατί οι γυναίκες απαιτούν εποικοδομητικό διάλογο, πράγμα που μπορεί να ακούγεται κουραστικό αλλά αποδεδειγμένα τελικά αποτελεσματικό. Τελικά, έρχεται ο νέος νόμος της εταιρικής διακυβέρνησης να στηρίξει τη θέση της γυναίκας στα Δ.Σ. των εισηγμένων εταιριών που σήμερα δεν υπερβαίνουν το 12%, ώστε ο η συμμετοχή τους να αυξηθεί στο 25% και η συνεισφορά τους να φέρει νέα πνοή στη διοίκηση των εταιριών στην Ελλάδα.
Ο χώρος που ειδικεύεστε είναι αυτός της διοίκησης και της τεχνολογίας. Υπάρχουν αρκετές γυναίκες σε αυτό το χώρο; Αν όχι, ποιος είναι ο λόγος κατά τη γνώμη σας;
Ενώ οι γυναίκες φοιτήτριες στο χώρο των επιστημών και της τεχνολογίας είναι αρκετές και μάλιστα με πολύ καλές ακαδημαϊκές επιδόσεις, δυστυχώς από τα πρόσφατα ευρωπαϊκά στατιστικά στοιχεία είναι 4 φορές λιγότερες από τους άνδρες φοιτητές στο χώρο. Επίσης, φαίνεται η Ελλάδα να είναι ουραγός των Ευρωπαϊκών χωρών με γυναίκες που έχουν τεχνολογική κατάρτιση, η επαγγελματική αποκατάσταση, η επιχειρηματικότητα στο χώρο. Ειδικότερα, στο σύνολο των πιστοποιημένων ελεγκτών πληροφοριακών συστημάτων στην Ελλάδα, οι γυναίκες αποτελούν το 20%, ενώ στο χώρο των επιχειρηματιών νεοφυών επιχειρήσεων είναι λιγότερο από το 15%. Αυτό θεωρώ οφείλεται στις δυσκολίες που πρέπει οι γυναίκες να ανταπεξέλθουν για να διατηρήσουν το διπλό τους ρόλο (αυτόν της μητέρας και επαγγελματία) λόγω της έλλειψης αρκετών στηριγμάτων από την πολιτεία (π.χ. περισσότερους παιδικούς σταθμούς, υποχρεωτική μερική άδεια λοχείας από τους συζύγους, κίνητρα χρηματοδότησης, προώθηση ποσοστώσεων στην τεχνολογική εκπαίδευση, κλπ) αλλά και ενδεχομένως από τους συντρόφους τους.
Οι γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας αντιμετωπίζουν μια διπλή πρόκληση: τον ηλικιακό ρατσισμό βάσει φύλου. Πως πιστεύετε ότι αντιδρά ο κόσμος σε μια γυναίκα άνω των 40; Έχετε δει αλλαγές στην συμπεριφορά ή / και στις ευκαιρίες για εργασία;
Η αλήθεια είναι ότι δεν έχω παρατηρήσει σε κάποιο εργασιακό περιβάλλον ρατσισμό βάσει φύλλου, ειδικά για γυναίκες επαγγελματίες μεγαλύτερης ηλικίας. Ηλικιακός ρατσισμός θεωρώ υπάρχει τόσο για γυναίκες, όσο και για τους άνδρες, ειδικά όταν οι εργοδότες θέλουν να μειώσουν τα κόστη τους.
Γύρω μου, βλέπω γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας που έχουν κατασταλαγμένη εργασιακή σοφία, δεξιότητες και είναι ενεργές, να επιλέγονται για να φέρουν αποτελέσματα. Όσο ο πληθυσμός μας μεγαλώνει ηλικιακά, τόσο και περισσότερο αποδεκτό θεωρώ θα γίνεται κάτι τέτοιο και περισσότερες ευκαιρίες θα ανοίγονται για γυναίκες που το θέλουν και το επιζητούν.
Tί θα συμβούλευες γυναίκες πάνω από 40 ετών να κάνουν για να μπουν ξανά στην αγορά εργασίας;
Η τεχνολογία έχει τη δυνατότητα να αναμορφώσει τον κόσμο στον οποίο ζούμε. Η Ευρωπαϊκή Ένωση το έχει αναγνωρίσει, διαθέτοντας το 20% του προϋπολογισμού NextGenerationEU (δηλαδή 150 δισεκατομμύρια ευρώ) στον ψηφιακό μετασχηματισμό της βιομηχανίας και της κοινωνίας της Ευρώπης. Αλλά με μόλις το 17% των γυναικών που εργάζονται στον κλάδο της Τεχνολογίας, Πληροφοριών και Επικοινωνιών, οι τεχνολογικές νεοσύστατες επιχειρήσεις της Ευρώπης εξακολουθούν να κυριαρχούνται υπερβολικά από τους άνδρες.
Για παράδειγμα, όπως ανέφεραν οι New York Times πρόσφατα, συνολικά 3,5 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στην κυβερνο-ασφάλεια δεν έχουν συμπληρωθεί παγκοσμίως έως το 2021. Και βεβαίως, η προσπάθεια να κλείσει το κενό δεξιοτήτων του φύλλου είναι μεγάλη και οι ευκαιρίες αρκετές για γυναίκες στο χώρο.
Η συνεχής επιμόρφωση και μάλιστα δωρεάν ή με χαμηλό κόστος (με διαθέσιμα εκπαιδευτικά σεμινάρια τεχνολογίας σε Coursera, edX, LinkedIn, Udacity και Udemy) μπορεί να βοηθήσει τις γυναίκες (>40) να επανενταχθούν στον εργασιακό χώρο.
Επίσης, μπορεί να βοηθήσει η συνεργασία με άλλες γυναίκες για να δημιουργήσετε την ασχολία, ή το έργο που έχετε ονειρευτεί και να βρείτε την κατάλληλη χρηματοδότηση από πηγές ελληνικές (μέσω επιταχυντών νεοφυών επιχειρήσεων, όπως το EFG/Egg, το NBG/Seeds, τα Crowdsourcing/Hackathons ή του Εlevate Greece, κλπ) ή και από ευρωπαϊκές πηγές (Wegate, την ηλεκτρονική πύλη για τη στήριξη γυναικών επιχειρηματιών).
Τέλος, πρέπει να πούμε ότι η χώρα μας βρίσκεται στις 5 πρώτες χώρες στην Ευρώπη, με περίπου το 30% του συνόλου των ελεύθερων επαγγελματιών να είναι γυναίκες. Σύγχρονες πλατφόρμες σήμερα δίνουν τη δυνατότητα να ανακοινώσετε τις δεξιότητες σας και να σας επιλέξουν για να αναλάβετε συγκεκριμένα έργα (όπως οι UpWork, Fiverr, freelancer.com, FlexJobs, PeopleperHour).
Περιγράψτε μια συνηθισμένη μέρα στην ζωή σας.
Όπως αρκετές γυναίκες/εργαζόμενες μητέρες, μετά το πρωινό ξύπνημα, το μαγείρεμα και άλλες δουλειές σπιτιού, τη προετοιμασία πρωινών, και τη βόλτα με το σκύλο μας, μετακινούμαι προς το χώρο εργασίας μου. Εκεί απασχολούμαι 9-10 ώρες καθημερινά, ενώ στο τέλος της ημέρας απολαμβάνω το οικογενειακό βραδινό και μια ώρα ηρεμίας και περισυλλογής.
Ο ιός Covid-19 έχει επηρεάσει την δουλειά και την ζωή σας; Σε ποιό βαθμό;
Μου έχει δώσει την ευκαιρία να είμαι λίγο ακόμα κοντά στα παιδιά μου, που μεγαλώνουν γρήγορα και σύντομα θα έχουν την δική τους ζωή μακριά από το σπιτικό μας, ενώ παράλληλα να κάνω την δουλειά μου με ακόμα πιο παραγωγικό και αποδοτικό τρόπο.
Πείτε μας τρία πράγματα που σας κάνουν να χαμογελάτε και τρία πράγματα που σας θυμώνουν.
Χαμογελώ στο ηλιόλουστο πρωινό. Χαμογελώ όταν κοιτώ τα παιδιά μου και βλέπω ότι έχουν σύμπνοια, συνεργασία και προσφέρουν γύρω τους. Χαμογελώ όταν ο σκύλος μου κάνει κόλπα για να μου αποσπάσει την προσοχή….
Ενώ, με θυμώνει η αδιαφορία, η κακία και η αδικία.
Ποιά συμβουλή θα δίνατε στον νεότερο εαυτό σας;
Δεν χρειάζεται άγχος και αγωνία για το αύριο, γιατί είναι σίγουρο ότι ερευνητικό πνεύμα με σκληρή δουλειά θα σε πάνε τόσο μακριά, που θα μπορείς αν θέλεις να κάνεις τη διαφορά στο χώρο που αγαπάς και εργάζεσαι. Απόλαυσε τη διαδρομή…
Η Μαρίζα Μέλλιου είναι Διευθύντρια Εσωτερικού Ελέγχου του Ομίλου ΟΠΑΠ. Προηγουμένως, εργάστηκε ως Επικεφαλής Εσωτερικός Ελεγκτής στο Ελληνικό Ταμείο Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας, κατά τη διάρκεια ανακεφαλαιοποίησης των συστημικών Ελληνικών Τραπεζών και ως Ανώτερη Διευθύντρια Risk & Assurance Services στη Deloitte Ελλάδος. Ήταν μάλιστα, η πρώτη γυναίκα στην ιστορία της Δ/νσης Εσωτερικού Ελέγχου και Επιθεωρήσεων της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, που διορίστηκε Αναπληρώτρια Διευθύντρια. Από αυτήν την θέση, πραγματοποίησε, μαζί με τους στενούς συνεργάτες της, με επιτυχία τον ψηφιακό μετασχηματισμό της λειτουργίας Ελέγχου του Ομίλου της Εθνικής σε 11 χώρες και 17 επιχειρηματικές οντότητες.
Διετέλεσε μέλος του Δ.Σ. του τοπικού ινστιτούτου του ISACA, μέλος της ομάδας εργασίας του Ελληνικού Συμβουλίου Εταιρικής Διακυβέρνησης που αναθεώρησε τον κώδικα διακυβέρνησης των εισηγμένων εταιρειών στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Η Μαρίζα είναι σύμβουλος του Δ.Σ. του Ελληνικού Κόμβου Blockchain, συμμετέχει ως κριτής ή/και σύμβουλος σε διαγωνισμούς νεοφυών επιχειρήσεων με καινοτόμες λύσεις, έχει διδάξει περιστασιακά στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Αμερικανικό Κολλέγιο της Ελλάδας, ενώ συχνά συμμετέχει ως ομιλήτρια σε επαγγελματικά συνέδρια.
Είναι κάτοχος πιστοποιητικού μεταπτυχιακών σπουδών Στρατηγικής Blockchain (Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, Said Business School), MSc στη Διαχείριση Πληροφοριών (University of Sheffield, UK), BSc στη Διοίκηση Επιχειρήσεων (Deree – The American College of Greece) και πολλές επαγγελματικές πιστοποιήσεις (ISO 27001 LA, CIA, CISA, CCO, CAML, CRMA).
